Anayasa Mahkemesi Kararı, Esas: 2014/194, Karar: 2015/55, Tarih: 17.06.2015

(26.06.2015 tarih ve 29398 sayılı Resmi Gazete)

ÖZÜ:5393 sayılı Belediye Kanunu’nun: 15. maddesine, 10.9.2014 tarihli ve 6552 sayılı Kanun’un 121. maddesiyle eklenen fıkranın: Birinci cümlesinin; a- “…ve haciz işlemi sadece gösterilen bu mal üzerine uygulanır” ve “…veya kamu hizmetlerini aksatacak…”  ibareleri ile- 6552 sayılı Kanun’un 123. maddesiyle 5393 sayılı Belediye Kanununa eklenen geçici 8. maddesinin Anayasa’ya aykırı olduğuna ve İPTALİNE karar verilmiştir.

Gerekçe;

6552 Sayılı Kanun’un 123. Maddesiyle Eklenen Geçici 8. Maddesinin incelenmesi

Başvuru kararında, belediyenin hangi mallarının haczedilmesine müsaade ettiğinin borçludan sorulmasını ve sadece bildirdiği mallara haciz uygulanmasını belirten 15. maddenin son fıkrası hükmünün eski hacizlere de uygulanmasını öngören kuralın bir önceki başlıkta belirtilen gerekçelerle Anayasa’nın 2., 5., 10., 13., 125. ve 138. maddelerine aykırı olduğu ileri sürülmüştür. İtiraz konusu kuralda, Kanun’un 15. maddesinin son fıkrası hükümlerinin, devam eden her türlü icra takipleri hakkında da uygulanacağı, bu maddenin yürürlük tarihinden önce yapılmış icra takipleri gereğince konulan tüm hacizlerin, söz konusu fıkra hükümleri dikkate alınarak kaldırılacağı hüküm altına alınmıştır.

Anayasa’nın 2. maddesinde hukuk devleti ilkesi düzenlenmiştir. Hukuk devletinin korumakla yükümlü olduğu evrensel ilkelerden biri hukuk güvenliği ilkesidir. Hukuk güvenliği ilkesi, hukuk normlarının öngörülebilir olmasını, bireylerin tüm eylem ve işlemlerinde Devlete güven duyabilmesini, devletin de yasal düzenlemelerde bu güven duygusunu zedeleyici yöntemlerden kaçınmasını gerekli kılan ortak değerdir. Kural olarak hukuk güvenliği kanunların geriye yürütülmemesini zorunlu kılar. Daha önce tesis edilmiş bulunan işlemlerin doğurduğu hukuki sonuçları ortadan kaldıracak şekilde yasama tasarrufunda bulunulması, hukuk güvenliği ilkesine aykırılık oluşturur. “Kanunların geriye yürümezliği ilkesi” uyarınca kanunlar, kamu yararı ve kamu düzeninin gerektirmesi, kazanılmış hakların korunması, mali hakların iyileştirilmesi gibi ayrıksı durumlar dışında ilke olarak yürürlük tarihlerinden sonraki olay, işlem ve eylemlere uygulanmak üzere çıkarılır. Yürürlüğe giren kanunların geçmişe ve kesin nitelik kazanmış hukuksal durumlara etkili olmaması, hukukun genel ilkelerindendir. Ancak, kanun koyucunun kişilerin lehine haklar sağlayan kanuni düzenlemeleri geçmişe etkili olarak yapma konusunda takdir yetkisine sahip olduğunda kuşku yoktur. İtiraz konusu kural, Kanun’un 15. maddesinin son fıkrasının, devam eden her türlü icra takipleri hakkında da uygulanmasını öngörmekte ve bu maddenin yürürlük tarihinden önce yapılmış icra takipleri gereğince konulan tüm hacizlerin de söz konusu fıkra hükümleri dikkate alınarak kaldırılmasını sağlamaktadır. Dolayısıyla, itiraz konusu düzenleme Kanun’un 15. maddesinin son fıkra hükmünün devam eden her türlü icra takibi hakkında da uygulanmasını ve maddenin yürürlük tarihi olan 11.9.2014 tarihinden önce belediyeler aleyhine yapılmış icra takipleri gereğince konulan hacizlerin kaldırılmasına yol açmakta ve kesinleşmiş haciz kararına karşın alacaklıların haklarına kavuşmalarını engellemektedir. Kamu hizmetlerinin kesintisiz olarak sürdürülebilmesi için çeşitli önlemlerin alınması doğal kabul edilmekle birlikte, bu konuda kişilerin hakları ve hukukun genel ilkelerinin de göz önünde bulundurulması hukuk devletinin bir gereğidir. İtiraz konusu kuralın, belediyelerin hizmet görme kapasitelerinin kısıtlanmasına yol açmasını engellemek için çıkarıldığı anlaşılmakta ise de, Kanun’un 15. maddesinin son fıkrası hükmünün devam eden her türlü icra takiplerinde uygulanması ve bu maddenin yürürlük tarihinden önce belediye aleyhine yapılmış olan icra takipleri gereğince konulan hacizlerin kaldırılması, kişilerin alacaklarının tahsilini geciktireceği ya da alamamalarına neden olabileceğinden hukuka olan güven duygusunu zedelemekte ve hukuk güvenliği ile bağdaşmamaktadır.

Öte yandan, hak arama yollarına başvuran bireylerin bu yolla elde etmek istedikleri alacaklarını almalarının yasama tasarruflarıyla etkisizleştirilmesi, subjektif hakların ihlal edilmesine yol açmakta ve Devlete olan güven duygusunu zedelemektedir.

Açıklanan nedenlerle, itiraz konusu kural Anayasa’nın 2. maddesine aykırıdır. İptali gerekir.

Serdar ÖZGÜLDÜR ile Serruh KALELİ bu sonuca farklı gerekçeyle katılmışlardır.

Kural. Anayasa’nın 2. maddesine aykırı görülerek iptal edildiğinden, Anayasa’nın 5., 10., 13., 125. ve 138. maddeleri önünden ayrıca incelenmesine gerek görülmemiştir.

VI- SONUÇ

3.7.2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun:

A- 15. maddesine, 10.9.2014 tarihli ve 6552 sayılı Kanun’un 121. maddesiyle eklenen fıkranın:

I- Birinci cümlesinin;

a- “…ve haciz işlemi sadece gösterilen bu mal üzerine uygulanır” ibaresinin Anayasa’ya aykırı olduğuna ve İPTALİNE, OYBİRLİĞİYLE,

b- Kalan bölümünün Anayasa’ya aykırı olmadığına ve itirazın REDDİNE, Serdar ÖZGÜLDÜR ile Serruh KALELİ’ nin karşıoyları ve OYÇOKLUĞUYLA,

2- İkinci cümlesinin;

a- “…veya kamu hizmetlerini aksatacak…” ibaresinin Anayasa’ya aykırı olduğuna ve İPTALİNE, Zühtü ARSLAN, Burhan ÜSTÜN, Recep KÖMÜRCÜ, Nuri NECIPOOLU, Hicabi DURSUN, Erdal TERCAN ile Kadir ÖZKAYA’nın karşıoylan ve OYÇOKLUĞUYLA,

b- Kalan bölümünün Anayasa’ya aykırı olmadığına ve itirazın REDDİNE, Serdar ÖZGÜLDÜR ile Semih KALELİ’ nin karşıoyları ve OYÇOKLUĞUYLA,

B- 6552 sayılı Kanun’un 123. maddesiyle eklenen geçici 8. maddesinin Anayasa’ya aykırı olduğuna ve İPTALİNE, OYBİRLİĞİYLE,

17.6.2015 tarihinde karar verildi.

İzmir 2. İdare Mahkemesi, Esas: 2014/1367, Karar: 2015/623, Tarih: 21.04.2015

            ÖZÜ: 6360 sayılı Kanun uyarınca kurulan İzmir Valiliği Devir, Tasfiye ve Paylaştırma Komisyonunun 12.05.2014 tarih ve 52 sayılı kararıyla, kapatılan İzmir İl Özel İdaresine ait Buca ilçesi Kaynaklar mahallesinde bulunan, 20234 ada, 2 parsel sayılı, 6390 m2 yüzölçümlü taşınmazın imar planında belediye hizmet alanında kaldığı, 5216 sayılı Kanun uyarınca büyükşehirin bütünlüğüne hizmet eden sosyal donatılar, bölge parkları, müze, spor, dinlence, eğlence ve benzeri yerleri yapmak yetki ve görevi Büyükşehir Belediyelerine verildiği göz önünde bulundurulduğunda, belediye hizmet alanında kalan taşınmazın Kanunla verilen görevlerin yerine getirilmesi için İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne devri gerekirken, taşınmazla ilgisi bulunmayan Maliye Hazinesine devrine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Dava; kapatılan İzmir İl Özel idaresine ait Buca ilçesi, Kaynaklar Mahallesinde bulunan, 20234 ada, 2 parsel sayılı, 6390 m2 yüzölçümlü taşınmazın Maliye Hazinesine devrine ilişkin 12.05.2014 tarih ve 52 sayılı İzmir Valiliği Devir, Tasfiye ve Paylaştırma Komisyonu kararının anılan parsele ilişkin kısmın iptali istemiyle açılmıştır.

2709 sayılı 1982 Anayasa’sının 123. Maddesinde, ” İdare, kuruluş ve görevleriyle bir bütündür ve kanunla düzenlenir. İdarenin kuruluş ve görevleri, merkezden yönetim ve yerinden yönetim esaslarına dayanır. Kamu tüzel kişiliği, ancak kanunla veya kanunun açıkça verdiği yetkiye dayanılarak kurulur.” hükmün, 127. Maddesinde, “Mahalli idareler; il, belediye veya köy halkının mahalli müşterek ihtiyaçlarını karşılamak üzere kuruluş esasları kanunla belirtilen ve karar organları, gene kanunda gösterilen, seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan kamu tüzelkişileridir. Mahalli idarelerin kuruluş ve görevleri ile yetkileri, yerinden yönetim ilkesine uygun olarak kanunla düzenlenir… Kanun, büyük yerleşim merkezleri için özel yönetim biçimleri getirebilir…. Merkezi idare, mahalli idareler üzerinde, mahalli hizmetlerin idarenin bütünlüğü ilkesine uygun şekilde yürütülmesi, kamu görevlerinde birliğin sağlanması, toplum yararının korunması ve mahalli ihtiyaçların gereği gibi karşılanması amacıyla, kanunda belirtilen esas ve usuller dairesinde idari vesayet yetkisine sahiptir.” hükmüne yer verilmiştir. 06.12.2012 tarih, 28489 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair 6360 sayılı Kanun’un 3. maddesinin 4. fıkrasında; “Bu Kanunla tüzel kişiliği kaldırılan il özel idaresi, belediye veya köy tüzel kişiliklerine şartlı olarak bakışı yapılan taşınır ve taşınmazların devrinin yapıldığı kurum veya kuruluş, bu taşınır ve taşınmazların bağış amacına uygun olarak kullanılmasını sağlamakla sorumludur. Diğer bağış ve yardımlar hakkında 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu hükümlerine göre işlem yapılır.”, geçici 1. maddesinde; “(1) Bu Kanundaki devir, tasfiye ve paylaştırma işlemlerini yürütmek üzere vali tarafından, bir vali yardımcısının başkanlığında, valinin uygun göreceği kurum ve kuruluş temsilcilerinin ve ilgili belediye başkanlarının katılımıyla devir, tasfiye ve paylaştırma komisyonu kurulur. Bu komisyona yardımcı olmak üzere valinin görevlendirmesi ile alt komisyonlar da kurulabilir. (5); “Bu Kanun ile tüzel kişilikleri kaldırılan il özel idarelerinin her türlü taşınır ve taşınmaz malları, hak, alacak ve borçları, komisyon kararıyla ilgisine göre bakanlıklara, bakanlıkların bağlı veya ilgili kuruluşları ile bunların taşra teşkilatına, valiliklere, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığına, büyükşehir belediyesine ve bağlı kuruluşuna veya ilçe belediyesine devredilmesine karar verilir. Devir işlemi, yapılacak ilk mahalli idareler genel seçimi tarihinde uygulamaya konulur. Maliye Hazinesine devredilen taşınmazlar Kanunun yayınlandığı tarih itibarıyla kullanmakta olan kurumlara tahsis edilmiş sayılır. Hazinenin özel mülkiyetindeki veya Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazlardan Maliye Bakanlığına, bu Kanunun 1 inci maddesiyle tüzel kişilikleri kaldırılan il özel idarelerine, belediyelere ve köy tüzel kişiliklerine tahsis edilmiş olanlar; kuruluş kanunlarıyla kendilerine verilen kamusal nitelikteki görevleri yerine getirmeleri amacıyla ve komisyon kararıyla; ilgisine göre bakanlıklara, bakanlıkların bağlı veya ilgili kuruluşlarına, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıklarına, büyükşehir belediyelerine, büyükşehir belediyelerinin bağlı kuruluşlarına ve ilçe belediyelerine tahsis edilmiş sayılır.” hükümlerine yer verilmiştir.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 5. maddesinde; “Büyükşehir belediyelerinin sınırları, il mülki sınırlarıdır. İlçe belediyelerinin sınırları, bu ilçelerin mülki sınırlarıdır.”, 27. maddesinde; “Büyükşehir kapsamındaki belediyeler arasında hizmetlerin yerine getirilmesi bakımından uyum ve koordinasyon, büyükşehir belediyesi tarafından sağlanır. Büyükşehir belediyesi ile ilçe belediyeleri veya ilçe belediyelerinin kendi aralarında hizmetlerin yürütülmesiyle ilgili ihtilaf çıkması durumunda, büyükşehir belediye meclisi yönlendirici ve düzenleyici kararlar almaya yetkilidir. Büyükşehir belediyelerinde meydan, bulvar, cadde, yol, sokak, park, spor ve kültürel tesislerin büyükşehir belediyesi ile büyükşehir kapsamındaki diğer belediyeler arasında dağılımına ilişkin esaslar büyükşehir belediye meclisi tarafından belirlenir. Büyükşehir belediyesi mücavir alanlarının ilçe belediyeleri arasındaki bölüşümü büyükşehir belediye meclisince yapılır. Büyükşehir belediyesi, 7 nci maddede sayılan hizmetleri, mali ve teknik imkanları çerçevesinde, nüfus ve hizmet alanlarını dikkate alarak, bu hizmetlerden yararlanacak büyükşehir kapsamındaki diğer belediyeler arasında dengeli olarak yürütmek zorundadır. İlçe belediyelerine ait görevlerden bir veya birkaçı, bedeli kendileri tarafından karşılanmak ve istekte bulunmak kaydıyla, büyükşehir belediye meclisinin kararına dayanarak, ortaklaşa veya bizzat büyükşehir belediyesi tarafından yapılabilir.” hükmün yer verilmiş, 7.maddesinin 6360 sayılı Yasa ile değişik (g) bendinde; “(Değişik; 12/11/2012-6360/7 md.) Büyükşehir belediyesinin yetki alanındaki mahalleleri ilçe merkezine bağlayan yollar, meydan, bulvar, cadde ve ana yolları yapmak, yaptırmak, bakım ve onarımı ile bu yolların temizliği ve karla mücadele çalışmalarını yürütmek; kentsel tasarım projelerine uygun olarak bu yerlere cephesi bulunan yapılara ilişkin yükümlülükler koymak; ilan ve reklam asılacak yerleri ve bunların şekil ve ebadını belirlemek; meydan, bulvar, cadde, yol ve sokak ad ve numaraları ile bunlar üzerindeki binalara numara verilmesi işlerini gerçekleştirmek.” ve (m) bendinde, “Büyükşehirin bütünlüğüne hizmet eden sosyal donatılar, bölge parkları, hayvanat bahçeleri, hayvan barınakları, kütüphane, müze, spor, dinlence, eğlence ve benzeri yerleri yapmak, yaptırmak, işletmek veya işlettirmek; gerektiğinde amatör spor kulüplerine nakdi yardım yapmak, malzeme vermek ve gerekli desteği sağlamak, amatör takımlar arasında spor müsabakaları düzenlemek, yurt içi ve yurt dışı müsabakalarda üstün başarı gösteren veya derece alan sporculara, teknik yönetici, antrenör ve öğrencilere belediye meclis kararıyla ödül vermek” Büyükşehir belediyesinin görev, yetki ve sorumlulukları arasında sayılmış, ek 2. maddesinde de; ” Birleşme, katılma veya geçici 2 nci madde gereğince büyükşehir belediyesi sınırlarına giren belediyelerin yürütmekte olduğu su, kanalizasyon, katı atık, ulaşım, her çeşit yolcu ve yük terminalleri, toptancı halleri, mezbaha, mezarlık ve itfaiye hizmetlerine ilişkin olmak üzere bina, tesis, araç, gereç, taşınır ve taşınmaz malları ve bu hizmetlerin yerine getirilmesine yönelik yatırım, alacak ve borçları büyükşehir belediyesine veya ilgili bağlı kuruluşuna devredilir. ” hükümlerine yer verilmiştir. 14.06.2014 tarih ve 29030 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinin 5/1-a maddesinde; “Belediye hizmet alanı: Belediyelerin görev ve sorumlulukları kapsamındaki hizmetlerinin götürülebilmesi için gerekli itfaiye, acil yardım ve kurtarma, ulaşıma yönelik transfer istasyonu, araç ve makine parkı, bakım ve ikmal istasyonu, garaj ve triyaj alanları, belediye depoları, asfalt tesisi, atık işleme tesisi, zabıta birimleri, mezbaha, ekmek üretim tesisi, pazar yeri, idari, sosyal ve kültürel merkez gibi mahalli müşterek nitelikteki ihtiyaçları karşılamak üzere kurulan tesisler ile sermayesinin yarıdan fazlası belediyeye ait olan şirketlerin sahip olduğu tesislerin yapılabileceği alandır.” şeklinde tanımlanmıştır. 3194 sayılı imar Kanunun 11/1 maddesinde, “İmar planlarında; meydan, yol, park, yeşil saha, otopark, toplu taşıma istasyonu ve terminal gibi umumi hizmetlere ayrılmış yerlere rastlayan Vakıflar Genel Müdürlüğüne ait gayrimenkuller ile askeri yasak bölgeler, güvenlik bölgeleri ile ülke güvenliği ile doğrudan doğruya ilgili Türk Silahlı Kuvvetlerine ait harekat ve savunma amaçlı yerler hariç Hazine ve özel idareye ait arazi ve arsalar belediye veya valiliğin teklifi, Maliye ve Gümrük Bakanlığının onayı ile belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyeye; belediye ve mücavir alan hudutları dışında özel idareye bedelsiz terk edilir ve tapu kaydı terkin edilir. Ancak, bu yerlerin üzerinde bina bulunduğu takdirde, arsası hariç yalnız binanın halihazır kıymeti için takdir edilecek bedel ödenir. Bedeli ve ödeme şekli taraflarca tespit olumlu.” hükmü yer almaktadır.

2709 sayılı 1982 Anayasa’sına göre mahalli idareler, mahalli müşterek ihtiyaçları karşılamak üzere kurulan ve seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan kamu tüzel kişileri olarak tanımlanmış olup, mahalli idarelerden olan il özel idareleri ve belediyelerin temel kuruluş amacı mahalli müşterek ihtiyaçları karşılamaktır. 6360 sayılı Yasa ile yasada belirtilen il özel idaresi, belediye ve köy tüzel kişiliklerinin kaldırıldığı, il belediyesinin büyükşehir belediyesine dönüştürüldüğü, büyükşehir belediye sınırının ilin mülki sınırlarına genişletildiği, büyükşehir olan illerde mahalli ihtiyaçları karşılamakla görevli olan İl Özel İdarelerinin kaldırıldığı, bunların görevlerinin büyük çoğunluğunun mahalli idare olan Büyükşehir Belediyelerine verildiği, başka bir ifadeyle mahalli ihtiyaçlara karşılama yetki ve sorumluluğunun çoğunluğunun Büyükşehir Belediyelerine devredildiği görülmektedir. Yukarıda yer alan Kanun hükümlerinin değerlendirilmesinden, kapatılan İl Özel İdarelerine ait taşınır ve taşınmaz malların devrinin veya tahsisinin kuruluş kanunlarıyla kendilerine verilen kamusal nitelikteki görevleri yerine getirmeleri amacıyla ilgisine göre bakanlıklara, bakanlıkların bağlı veya ilgili kuruluşlarına, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıklarına, büyükşehir belediyelerine, büyükşehir belediyelerinin bağlı kuruluşlarına ve ilçe belediyelerine yapılacağı, taşınır veya taşınmazın devrinde devir veya tahsis yapılacak idare ile ilgisinin kurulması gerektiği, ilgisinin de taşınmaz ile idarenin yürüteceği kanunla kendisine verilmiş olan kamu hizmeti esas alınmak suretiyle kurulması gerektiği, yerel hizmetlerin yürütülmesi amacıyla İl Özel İdarelerine tahsis edilmiş veya İl Özel İdareleri tarafından yerel imkanlarla kazanılmış olan taşınır ve taşınmazların tahsis ve devrinde de yerel hizmetlerin yürütümünde kullanılmasının öncelenmesi gerektiği, yerel hizmetlerin yürütülmesi ile ilgisi kurulamayan taşınmazların ilgili diğer kamu idarelerine, yerel hizmetlerin yürütülmesi ile ilgili olan taşınır ve taşınmazların ise ilgisine göre yerel idarelere devrinin veya tahsisinin gerektiği anlaşılmaktadır. Dava dosyasının incelenmesinden, 6360 sayılı Kanun uyarınca İzmir İli’nde Büyükşehir Belediye sınırının il mülki sınırı olarak belirlendiği, İzmir İline bağlı ilçelerin sınırları içerisinde yer alan köy ve belde belediyelerinin ve İzmir İl Özel İdaresinin tüzel kişiliğinin kaldırıldığı, tüzel kişilikleri kaldırılan kurumların her türlü taşınır ve taşınmaz malları, hak, alacak ve borçlarının ilgisine göre devri amacıyla Devir, Tasfiye ve Paylaştırma komisyonu kurulduğu, komisyonun 12.05.2014 tarih ve 52 sayılı kararı ile  kapatılan İzmir İl Özel İdaresine ait imar planında belediye hizmet alanında kalan Buca ilçesi Kaynaklar mahallesinde bulunan, 20234 ada, 2 parsel sayılı, 6390 m2 yüzölçümlü taşınmazın mülkiyetinin Maliye Hazinesine devrine karar verilmesi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.Bu durumda kapatılan İzmir İl Özel İdaresine ait Buca ilçesi Kaynaklar mahallesinde bulunan, 20234 ada, 2 parsel sayılı, 6390 m2 yüzölçümlü taşınmazın imar planında belediye hizmet alanında kaldığı, 5216 sayılı, Yasa uyarınca büyükşehirin bütünlüğüne hizmet eden sosyal donatılar, bölge parkları, müze, spor, dinlence, eğlence ve benzeri yerleri yapmak yetki ve görevi Büyükşehir Belediyelerine verildiği göz önünde bulundurulduğunda, belediye hizmet alanında kalan taşınmazın Kanunla verilen görevlerin yerine getirilmesi için İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne devri gerekirken, taşınmazla ilgisi bulunmayan Maliye Hazinesine devrine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin iptaline, aşağıda dökümü yapılan yargılama giderinin ve AAÜT uyarınca belirlenen 1.500,00 TL avukatlık ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, artan posta ücretinin kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine, kararın tebliğini izleyen günden itibaren 30 gün içerisinde Danıştay’a temyiz yolu açık olmak üzere 21/04/2015 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

İzmir 2. İdare Mahkemesi, Esas: 2014/1397, Karar: 2015/431, Tarih:24.03.2015

ÖZÜ: 6360 sayılı Kanun uyarınca kurulan İzmir Valiliği Devir, Tasfiye ve Paylaştırma Komisyonunun 12.05.2014 tarih ve 59 sayılı kararıyla, kapatılan İzmir İl Özel idaresine ait Bergama ilçesi, 1123 ada, 1 parsel sayılı, 33.056 m2 yüzölçümlü taşınmazın İzmir İ1 Özel İdaresi tarafından yerel hizmetlerin yürütülmesi amacıyla asfalt şantiyesi olarak kullanıldığı, Büyükşehir Belediye sınırları içerisinde yol yapım, bakım ve onarım görevinin büyük çoğunluğunun 5216 sayılı Kanun uyarınca Büyükşehir Belediyelerine verildiği göz önünde bulundurulduğunda, asfalt şantiyesi olarak kullanılan taşınmazın Kanunla verilen görevlerin yerine getirilmesi için İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne tahsisi gerekirken, taşınmazla ilgisi bulunmayan Milli Eğitim Bakanlığı’na tahsisine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Dava; kapatılan İzmir /İl Özel idaresine ait Bergama ilçesi, 1123 ada, 1 parsel sayılı, 33.056 rn2 yüzölçümlü taşınmazın Milli Eğitim Bakanlığı’na tahsisine ilişkin 12.05.2014 tarih ve 59 sayılı İzmir Valiliği Devir, Tasfiye ve Paylaştırma Komisyonu kararının iptali istemiyle açılmıştır. 2709 sayılı 1982 Anayasa’sının 123. Maddesinde, ” İdare, kuruluş ve görevleriyle bir bütündür ve kanunla düzenlenir. İdarenin kuruluş ve görevleri, merkezden yönetim ve yerinden yönetim esaslarına dayanır. Kamu tüzelkişiliği, ancak kanunla veya kanunun açıkça verdiği yetkiye dayanılarak kurulur.” hükmüne, 127. Maddesinde, “Mahalli idareler; il, belediye veya köy halkının mahalli müşterek ihtiyaçlarını karşılamak üzere kuruluş esasları kanunla belirtilen ve karar organları, gene kanunda gösterilen, seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan kamu tüzel kişileridir. Mahalli idarelerin kuruluş ve görevleri ile yetkileri, yerinden yönetim ilkesine uygun olarak kanunla düzenlenir… Kanun, büyük yerleşim merkezleri için özel yönetim biçimleri getirebilir…. Merkezi idare, mahalli idareler üzerinde, mahalli hizmetlerin idarenin bütünlüğü ilkesine uygun şekilde yürütülmesi, kamu görevlerinde birliğin sağlanması, toplum yararının korunması ve mahalli ihtiyaçların gereği gibi karşılanması amacıyla, kanunda belirtilen esas ve usuller dairesinde idari vesayet yetkisine sahiptir.” hükmüne yer verilmiştir. 06.12.2012 tarih, 28489 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair 6360 sayılı Kanun’un 3. maddesinin 4. fıkrasında; “Bu Kanunla tüzel kişiliği kaldırılan il özel idaresi, belediye veya köy tüzel kişiliklerine şartlı olarak bağışı yapılan taşınır ve taşınmazların devrinin yapıldığı kurum veya kuruluş, bu taşınır ve taşınmazların bağış amacına uygun olarak kullanılmasını sağlamakla sorumludur. Diğer bağış ve yardımlar hakkında 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu hükümlerine göre işlem yapılır.”,geçici. 1. maddesinde; “(1) Bu Kanundaki devir, tasfiye ve paylaştırma işlemlerini yürütmek üzere vali tarafından, bir vali yardımcısının başkanlığında, valinin uygun göreceği kurum ve kuruluş temsilcilerinin ve ilgili belediye başkanlarının katılımıyla devir, tasfiye ve paylaştırma komisyonu kurulur. Bu komisyona yardımcı olmak üzere valinin görevlendirmesi ile alt komisyonlar da kurulabilir. (5) “Bu Kanun ile tüzel kişilikleri kaldırılan il özel idarelerinin her törlü taşınır ve taşınmaz malları, hak, alacak ve borçları, komisyon kararıyla ilgisine göre bakanlıklara, bakanlıkların bağlı veya ilgili kuruluşları ile bunların taşra teşkilatına, valiliklere, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığına, büyükşehir belediyesine ve bağlı kuruluşuna veya ilçe belediyesine devredilmesine karar verilir.

Devir işlemi, yapılacak ilk mahalli idareler genel seçimi tarihinde uygulamaya konulur. Maliye Hazinesine devredilen taşınmazlar Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla kullanmakta olan kurumlara tahsis edilmiş sayılır. Hazinenin özel mülkiyetindeki veya Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazlardan Maliye Bakanlığınca, bu Kanunun 1 inci maddesiyle tüzel kişilikleri kaldırılan il özel idarelerine, belediyelere ve köy tüzel kişiliklerine tahsis edilmiş olanlar; kuruluş kanunlarıyla kendilerine verilen tarımsal nitelikteki görevleri yerine getirmeleri amacıyla ve komisyon kararıyla; ilgisine göre bakanlıklara, bakanlıkların bağlı veya ilgili kuruluşlarına yatırım, izleme ve koordinasyon başkanlıklarına, büyükşehir belediyelerine, Büyükşehir belediyelerinin bağlı kuruluşlarına ve ilçe belediyelerine tahsis edilmiş sayılır.”hükümlerine yer verilmiştir.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 5. maddesinde: “Büyükşehir belediyelerinin sınırları, il mülki sınırlarıdır. İlçe belediyelerinin sınırları, bu ilçelerin mülki sınırlarıdır.”, 27. maddesinde; “Büyükşehir kapsamındaki belediyeler arasında hizmetlerin yerine getirilmesi bakımından uyum ve koordinasyon, büyükşehir belediyesi tarafından sağlanır. Büyükşehir belediyesi ile ilçe belediyeleri veya ilçe belediyelerinin kendi aralarında hizmetlerin yürütülmesiyle ilgili ihtilaf çıkması durumunda, büyükşehir belediye meclisi yönlendirici ve düzenleyici kararlar almaya yetkilidir. Büyükşehir belediyelerinde meydan, bulvar, cadde, yol, sokak, park, spor ve kültürel tesislerin büyükşehir belediyesi ile büyükşehir kapsamındaki diğer belediyeler arasında dağılımına ilişkin esaslar büyükşehir belediye meclisi tarafından belirlenir. Büyükşehir belediyesi mücavir alanlarının ilçe belediyeleri arasındaki bölüşümü büyükşehir belediye meclisince yapılır. Büyükşehir belediyesi, 7 nci maddede sayılan hizmetleri, mali ve teknik imkanları çerçevesinde, nüfus ve hizmet alanlarını dikkate alarak, bu hizmetlerden yararlanacak büyükşehir kapsamındaki diğer belediyeler arasında dengeli olarak yürütmek zorundadır. İlçe belediyelerine ait görevlerden bir veya birkaçı, bedeli kendileri tarafından karşılanmak ve istekte bulunmak kaydıyla, büyükşehir belediye meclisinin kararına dayanarak, ortaklaşa veya bizzat büyükşehir belediyesi tarafından yapılabilir.” hükmüne yer verilmiş, 7.maddesinin 6360 sayılı Yasa ile değişik (g) bendinde, “(Değişik: 12/11/2012-6360/7 md.) Büyükşehir belediyesinin yetki alanındaki mahalleleri ilçe merkezine bağlayan yollar, meydan, bulvar, cadde ve ana yolları yapmak; yaptırmak, bakım ve onarımı ile bu yolların temizliği ve karla mücadele çalışmalarını yürütmek; kentsel tasarım projelerine uygun olarak bu yerlere cephesi bulunan yapılara ilişkin yükümlülükler koymak; ilki ve reklam asılacak yerleri ve bunların şekil ve ebadını belirlemek; meydan, bulvar, cadde, yol ve sokak ad ve numaralar ile bunlar üzerindeki binalara numara verilmesi işlerini gerçekleştirmek. “Büyükşehir belediyesinin görev, yetki ve sorumlulukları arasında sayılmış, ek 2, maddesinde de; ” Birleşme, katılma veya geçici 2 nci madde gereğince büyükşehir belediyesi sınırlarına giren belediyelerin yürütmekte olduğu su, kanalizasyon, katı atık, ulaşım, her çeşit yolcu ve yük terminalleri, toptancı halleri, mezbaha, mezarlık ve itfaiye hizmetlerine ilişkin olmak üzere bina, tesis, araç, gereç, taşınır ve taşınmaz malları ve bu hizmetlerin yerine getirilmesine yönelik yatırım, alacak ve borçları büyükşehir belediyesine veya ilgili bağlı kuruluşuna devredilir.” hükümlerine yer verilmiştir.

2709 sayılı 1982 Anayasasına göre mahalli idareler, mahalli müşterek ihtiyaçları karşılamak üzere kurulan ve seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan kamu tüzel kişileri olarak tanımlanmış olup, mahalli idarelerden olan il özel idareleri ve belediyelerin temel kuruluş amacı mahalli müşterek ihtiyaçları karşılamaktır. 6360 sayılı Yasa ile yasada belirtilen il özel idaresi, belediye ve köy tüzel kişiliklerinin kaldırıldığı, il belediyesinin büyükşehir belediyesine dönüştürüldüğü, büyükşehir belediye sınırının ilin mülki sınırlarına genişletildiği, büyükşehir olan illerde mahalli ihtiyaçları karşılamakla görevli olan İl Özel İdarelerinin kaldırıldığı, bunların görevlerinin büyük çoğunluğunun mahalli idare olan Büyükşehir Belediyelerine verildiği, başka bir ifadeyle mahalli ihtiyaçları karşılama yetki ve sorumluluğunun çoğunluğunun Büyükşehir Belediyelerine devredildiği görülmektedir Yukarıda yer alan Kanun hükümlerinin değerlendirilmesinden, kapatılan İl Özel İdarelerine ait taşınır ve taşınmaz malların devrinin veya tahsisinin kuruluş kanunlarıyla kendilerine verilen kamusal nitelikteki görevleri yerine getirmeleri amacıyla ilgisine göre bakanlıklara, bakanlıkların bağlı veya ilgili kuruluşlarına, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıklarına, büyükşehir belediyelerine, büyükşehir belediyelerinin bağlı kuruluşlarına ve ilçe belediyelerine yapılacağı taşınır veya taşınmaz devrinde devir veya tahsis yapılacak idare ile ilgisinin kurulması gerektiği, ilgisinin de taşınmaz ile idarenin yürüteceği kanunla kendisine verilmiş olan kamu hizmeti esas alınmak suretiyle kurulması gerektiği, yerel hizmetlerin yürütülmesi amacıyla İl Özel İdarelerine tahsis edilmiş veya İl Özel İdareleri tarafından yerel imkanlarla kazanılmış olan taşınır ve taşınmazların tahsis ve devrinde de yerel hizmetlerin yürütümünde kullanılmasının öncelenmesi gerektiği, yerel hizmetlerin yürütülmesi ile ilgisi kurulamayan taşınmazların ilgili diğer kamu idarelerine, yerel hizmetlerin yürütülmesi ile ilgili olan taşınır ve taşınmazların ise ilgisine göre yerel idarelere devrinin veya tahsisinin gerektiği anlaşılmaktadır.

Dava dosyasının incelenmesinden, 6360 sayılı Kanun uyarınca İzmir İli’nde Büyükşehir Belediye sınırının il mülki sınırı olarak belirlendiği, İzmir İli’ne bağlı ilçelerin mülki sınırları içerisinde yer alan köy ve belde belediyelerinin ve İzmir İl Özel İdaresinin tüzel kişiliğinin kaldırıldığı, tüzel kişilikleri kaldırılan kurumların her türlü taşınır ve taşınmaz malları, hak, alacak ve borçlarının ilgisine göre devri amacıyla Devir, Tasfiye ve Paylaştırma komisyonu kurulduğu, komisyonun 12.05.2014 tarih ve 59 sayılı kararı ile kapatılan İzmir İl Özel idaresine ait asfalt şantiyesi olarak kullanılan Bergama ilçesi, 1123 ada, 1 parsel sayılı, 33.056 m2 yüzölçümlü taşınmazın Milli Eğitim Bakanlığı’na tahsisine karar verilmesi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır. Bu durumda, kapatılan İzmir İl Özel idaresine ait Bergama ilçesi, 1123 ada, 1 parsel sayılı, 33.056 m2 yüzölçümlü taşınmazın İzmir İ1 Özel İdaresi tarafından yerel hizmetlerin yürütülmesi amacıyla asfalt şantiyesi olarak kullanıldığı, Büyükşehir Belediye sınırları içerisinde yol yapım, bakım ve onarım görevinin büyük çoğunluğunun 5216 sayılı Yasa uyarınca Büyükşehir Belediyelerine verildiği göz önünde bulundurulduğunda, asfalt şantiyesi olarak kullanılan taşınmazın Kanunla verilen görevlerin yerine getirilmesi için İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne tahsisi gerekirken, taşınmazla ilgisi bulunmayan Milli Eğitim Bakanlığı’na tahsisine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin iptaline, aşağıda dökümü yapıları 271,50 TL yargılama giderinin ve AAÜT uyarınca belirlenen 1.500,00 TL avukatlık ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, artan posta ücretinin kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine, kararın tebliğini izleyen günden itibaren 30 gün içerisinde Danıştay’a temyiz yolu açık olmak üzere 24/03/2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

            İzmir 2. İdare Mahkemesi, Esas: 2014/1988, Karar: 2015/611, Tarih: 21.04.2015

ÖZÜ: 12.05.2014 tarih ve 50 sayılı İzmir Valiliği Devir, Tasfiye ve Paylaştırma Komisyonu kararıyla kapatılan İzmir İl Özel İdaresine ait Konak ilçesi, 2. Aziziye Mahallesi, 2494 ada, 53 parsel sayılı, 242,50 m2 yüz ölçümlü taşınmazın Mülkiyetinin Maliye Hazinesine devrine, Milli Eğitim Bakanlığı’na tahsisine ilişkin parselin, yüzölçümü ve konumu dikkate alındığında okul yeri olarak ayrılmasına imkan bulunmadığı halde dava konusu işlem ile okul yeri olarak ayrılmış ve ilgisi bulunmayan Maliye Hazinesine devrine, Milli Eğitim Bakanlığı’na tahsisine karar verilmiş ise de Mahkememizin 21.04.2015 gün ve K: 2015/621 sayılı kararı İle imar planında yol ve park alanında kalan taşınmazın Kanunla verilen görevlerin yerine getirilebilmesi amacıyla Konak Belediyesine devri gerektiği yönünde hüküm kurulmuş olması nedeniyle dava konusu işlemde davacı İzmir Büyükşehir Belediyesi yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Dava; kapatılan İzmir İl Özel idaresine ait Konak ilçesi, 2. Aziziye Mahallesi, 2494 ada, 53 parsel sayılı, 242,50 m2 yüzölçümlü taşınmazın mülkiyetinin Maliye Hazinesine devrine, Milli Eğitim Bakanlığı’na tahsisine ilişkin 12.05.2014 tarih ve 50 sayılı İzmir Valiliği Devir, Tasfiye ve Paylaştırma Komisyonu kararının iptali istemiyle açılmıştır.

2709 sayılı 1982 Anayasa’sının 123. Maddesinde, “İdare, kuruluş ve görevleriyle bir bütündür ve kanunla düzenlenir. İdarenin kuruluş ve görevleri, merkezden yönetim ve yerinden yönetim esaslarına dayanır. Kamu tüzelkişiliği, ancak kanunla veya kanunun açıkça verdiği yetkiye dayanılarak kurulur.” hükmüne, 127. Maddesinde, “Mahalli idareler; il, belediye veya köy halkının mahalli müşterek ihtiyaçlarını karşılamak üzere kuruluş esasları kanunla belirtilen ve karar organları, gene kanunda gösterilen, seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan kamu tüzelkişileridir. Mahalli idarelerin kuruluş ve görevleri ile yetkileri, yerinden yönetim ilkesine uygun olarak kanunla düzenlenir… Kanun, büyük yerleşim merkezleri için özel yönetim biçimleri getirebilir…. Merkezi idare, mahalli idareler üzerinde, mahalli hizmetlerin idarenin bütünlüğü ilkesine uygun şekilde yürütülmesi, kamu görevlerinde birliğin sağlanması, toplum yararının korunması ve mahalli ihtiyaçların gereği gibi karşılanması amacıyla, kanunda belirtilen esas ve usuller dairesinde idari vesayet yetkisine sahiptir. ” hükmün yer verilmiştir.

06.12.2012 tarih, 28489 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan On Üç ilde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair 6360 sayılı Kanun’un 3. maddesinin 4. fıkrasında; “Bu Kanunla tüzel kişiliği kaldırılan il Özel idaresi, belediye veya köy tüzel kişiliklerine şartlı olarak bağışı yapılan taşınır ve taşınmazların devrinin yapıldığı kurum veya kuruluş, bu taşınır ve taşınmazların bağış amacına uygun olarak kullanılmasını sağlamakla sorumludur. Diğer bağış ve yardımlar hakkında 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu hükümlerine göre işlem yapılır.”, geçici 1. maddesinde; “(1) Bu Kanundaki devir, tasfiye ve paylaştırma işlemlerini yürütmek üzere vali tarafından, bir vali yardımcısının başkanlığında, valinin uygun göreceği kurum ve kuruluş temsilcilerinin ve ilgili belediye başkanlarının katılımıyla devir, tasfiye ve paylaştırma komisyonu kurulur. Bu komisyona yardımcı olmak üzere valinin görevlendirmesi ile alt komisyonlar da kurulabilir. (5); “Bu Kanun ile tüzel kişilikleri kaldırılan il özel idarelerinin her türlü taşınır ve taşınmaz malları, hak, alacak ve borçları, komisyon kararıyla ilgisine göre bakanlıklara, bakanlıkların bağlı veya ilgili kuruluşları ile bunların taşra teşkilatına, valiliklere, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığına, büyükşehir belediyesine ve bağlı kuruluşuna veya ilçe belediyesine devredilmesine karar verilir. Devir işlemi, yapılacak ilk mahalli idareler genel seçimi tarihinde uygulamaya konulur. Maliye Hazinesine devredilen taşınmazlar Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla kullanmakta olan kurumlara tahsis edilmiş sayılır. Hazinenin özel mülkiyetindeki veya Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazlardan Maliye Bakanlığınca, bu Kanunun 1 inci maddesiyle tüzel kişilikleri kaldırılan il özel idarelerine, belediyelere ve köy tüzel kişiliklerine tahsis edilmiş olanlar; kuruluş kanunlarıyla kendilerine verilen kamusal nitelikteki görevleri yerine getirmeleri amacıyla ve komisyon kararıyla; ilgisine göre bakanlıklara, bakanlıkların bağlı veya ilgili kuruluşlarına, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıklarına, büyükşehir belediyelerine, büyükşehir belediyelerinin bağlı kuruluşlarına ve ilçe belediyelerine tahsis edilmiş sayılır.” hükümlerine yer verilmiştir.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 5. maddesinde; “Büyükşehir belediyelerinin sınırları, il mülki sınırlardır, ilçe belediyelerinin sınırları, bu ilçelerin mülki sınırlarıdır.”, 27. maddesinde; “Büyükşehir kapsamındaki belediyeler arasında hizmetlerin yerine getirilmesi bakımından uyum ve koordinasyon, büyükşehir belediyesi tarafından sağlanır. Büyükşehir, belediyesi ile ilçe belediyeleri veya ilçe belediyelerinin kendi aralarında hizmetlerin yürütülmesiyle ilgili ihtilaf çıkması durumunda, büyükşehir belediye meclisi yönlendirici ve düzenleyici kararlar almaya yetkilidir. Büyükşehir belediyelerinde meydan, bulvar, cadde, yol, sokak, park, spor ve kültürel tesislerin büyükşehir belediyesi ile büyükşehir kapsamındaki diğer belediyeler arasında dağılımına ilişkin esaslar büyükşehir belediye meclisi tarafından belirlenir. Büyükşehir belediyesi mücavir alanlarının ilçe belediyeleri arasındaki bölüşümü büyükşehir belediye meclisince yapılır. Büyükşehir belediyesi, 7 nci maddede sayılan hizmetleri, mali ve teknik imkanları çerçevesinde, nüfus ve hizmet alanlarını dikkate alarak, bu hizmetlerden yararlanacak büyükşehir kapsamındaki diğer belediyeler arasında dengeli olarak yürütmek zorundadır. İlçe belediyelerine ait görevlerden bir veya birkaçı, bedeli kendileri tarafından karşılanmak ve istekte bulunmak kaydıyla, büyükşehir belediye meclisinin kararına dayanarak, ortaklaşa veya bizzat büyükşehir belediyesi tarafından yapılabilir.” hükmüne yer verilmiş, 7. maddenin (g) bendinde, Büyükşehir belediyesinin yetki alanındaki meydan, bulvar, cadde ve ana yolları yapmak, yaptırmak, bakım ve onarımını sağlamak, kentsel tasarım projelerine uygun olarak bu yerlere cephesi bulunan yapılara ilişkin yükümlülükler koymak; ilan ve reklam asılacak yerleri ve bunların şekil ve ebadını belirlemek; meydan, bulvar, cadde, yol ve sokak ad ve numaraları ile bunlar üzerindeki binalara numara verilmesi işlerini gerçekleştirmek, (i) bendinde, “Sürdürülebilir kalkınma ilkesine uygun olarak çevrenin, tarım alanlarının ve su havzalarının korunmasını sağlamak; ağaçlandırma yapmak; gayrisıhhi işyerlerini, eğlence yerlerini, halk sağlığına ve çevreye etkisi olan diğer işyerlerini kentin belirli yerlerinde toplamak; inşaat malzemeleri, hurda depolama alanları ve satış yerlerini, hafriyat toprağı; moloz; kum ve çakıl depolama alanlarını; odun ve kömür satış ve depolama sahalarını belirlemek, bunların taşınmasında çevre kirliliğine meydan vermeyecek tedbirler almak; büyükşehir katı atık yönetim planını yapmak, yaptırmak; katı atıkların kaynakta toplanması ve aktarma istasyonuna kadar taşınması hariç katı atıkların ve hafriyatın yeniden değerlendirilmesi, depolanması ve bertaraf edilmesine ilişkin hizmetleri yerine getirmek, bu amaçla tesisler kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek; sanayi ve tıbbi atıklara ilişkin hizmetleri yürütmek, bunun için gerekli tesisleri kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek; deniz araçlarının atıklarını toplamak; toplatmak, arıtmak ve bununla ilgili gerekli düzenlemeleri yapmak” Büyükşehir belediyesinin görev, yetki ve sorumlulukları arasında sayılmış, 10. maddesinde, “Büyükşehir ve ilçe belediyeleri; görevli oldukları konularda bu Kanunla birlikte Belediye Kanunu ve diğer mevzuat hükümleri ile ilgisine göre belediyelere tanınan yetki, imtiyaz ve muafiyetlere sahiptir.” hükmüne, Ek 2. maddesinde de; “Birleşme, katılma veya geçici 2 nci madde gereğince büyükşehir belediyesi sınırlarına giren belediyelerin yürütmekte olduğu su, kanalizasyon, katı atık, ulaşım, her çeşit yolcu ve yük terminalleri, toptancı halleri, mezbaha, mezarlık ve itfaiye hizmetlerine ilişkin olmak üzere bina, tesis, araç, gereç, taşınır ve taşınmaz malları ve bu hizmetlerin yerine getirilmesine yönelik yatırım, alacak ve borçları büyükşehir belediyesine veya ilgili bağlı kuruluşuna devredilir.” hükmüne, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 14. maddesinde de , “Belediye, mahalli müşterek nitelikte olmak şartıyla; a) ağaçlandırma, park ve yeşil alanlar; konut; kültür ve sanat, turizm ve tanıtım, gençlik ve spor; sosyal hizmet ve yardım, nikah, meslek ve beceri kazandırma; ekonomi ve ticaretin geliştirilmesi hizmetlerini yapar veya yaptırır. Büyükşehir belediyeleri ile nüfusu 50.000’i geçen belediyeler, kadınlar ve çocuklar için koruma evleri açar.”hükümlerine yer verilmiştir. 2709 sayılı 1982 Anayasa’sına göre mahalli idareler, mahalli müşterek ihtiyaçları karşılamak üzere kurulan ve seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan kamu tüzel kişileri olarak tanımlanmış olup, mahalli idarelerden olan il özel idareleri ve belediyelerin temel kuruluş amacı mahalli müşterek ihtiyaçları karşılamaktır. 6360 sayılı Yasa ile yasada belirtilen il özel idaresi, belediye ve köy tüzel kişiliklerinin kaldırıldığı, il belediyesinin büyükşehir belediyesine dönüştürüldüğü, büyükşehir belediye sınırının ilin mülki sınırlarına genişletildiği, büyükşehir olan illerde mahalli ihtiyaçları karşılamakla görevli olan İl Özel İdarelerinin kaldırıldığı, bunların görevlerinin büyük çoğunluğunun mahalli idare olan Büyükşehir Belediyelerine ve İlçe Belediyelerine verildiği, başka bir ifadeyle mahalli ihtiyaçları karşılama yetki ve sorumluluğunun çoğunluğunun Büyükşehir Belediyelerine ve İlçe Belediyelerine devredildiği görülmektedir. Yukarıda yer alan Kanun hükümlerinin değerlendirilmesinden, kapatılan İl Özel İdarelerine ait taşınır ve taşınmaz malların devrinin veya tahsisinin kuruluş kanunlarıyla kendilerine verilen kamusal nitelikteki görevleri yerine getirmeleri amacıyla ilgisine göre bakanlıklara, bakanlıkların bağlı veya ilgili kuruluşlarına, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıklarına, büyükşehir belediyelerine, büyükşehir belediyelerinin bağlı kuruluşlarına ve ilçe belediyelerine yapılacağı, taşınır veya taşınmazın devrinde devir veya tahsis yapılacak idare ile ilgisinin kurulması gerektiği, ilgisinin de taşınmaz ile idarenin yürüteceği kanunla kendisine verilmiş olan kamu hizmeti esas alınmak suretiyle kurulması gerektiği, yerel hizmetlerin yürütülmesi amacıyla İl Özel İdarelerine tahsis edilmiş veya İl Özel İdareleri tarafından yerel imkanlarla kazanılmış olan taşınır ve taşınmazların tahsis ve devrinde de yerel hizmetlerin yürütümünde kullanılmasının öncelenmesi gerektiği, yerel hizmetlerin yürütülmesi ile ilgisi kurulamayan taşınmazların ilgili diğer kamu idarelerine, yerel hizmetlerin yürütülmesi ile ilgili olan taşınır ve taşınmazların ise ilgisine göre yerel idarelere devrinin veya tahsisinin gerektiği anlaşılmaktadır. Dava dosyasının incelenmesinden, 6360 sayılı Kanun uyarınca İzmir İli’nde Büyükşehir Belediye sınırının il mülki sınırı olarak belirlendiği, İzmir İli’ne bağlı ilçelerin mülki sınırları içerisinde yer alan köy ve belde belediyelerinin ve İzmir İl Özel İdaresinin tüzel kişiliğinin kaldırıldığı, tüzel kişilikleri kaldırılan kurumların her türlü taşınır ve taşınmaz malları, hak, alacak ve borçlarının ilgisine göre devri amacıyla Devir, Tasfiye ve Paylaştırma komisyonu kurulduğu, komisyonun 12.05.2014 tarih ve 50 sayılı kararı ile kapatılan İzmir İl Özel idaresine ait, imar planında yol ve park alanında kalan Konak ilçesi, 2. Aziziye Mahallesi, 2494 ada, 53 parsel sayılı, 242,50 m2 yüzölçümlü taşınmazın mülkiyetinin Maliye Hazinesine devrine, Milli Eğitim Bakanlığı’na tahsisine karar verilmesi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır. Aynı dava konusu taşınmazın Maliye Hazinesine devrine, Milli Eğitim Bakanlığı’na tahsisine ilişkin kararın iptali istemiyle Konak Belediye Başkanlığı’nca da dava açıldığı, Mahkememizin 21.04.2015 tarih ve E:2014/1389, K:2015/621 sayılı kararı ile 5393 sayılı Belediye Kanunu uyarınca belediyelerin yol ve park yapma görevi olduğu göz önünde bulundurulduğunda, imar planında yol ve park alanında kalan taşınmazın Kanunla verilen görevlerin yerine getirilebilmesi amacıyla Konak Belediyesi’ne devri gerektiğinden bahisle dava konusu işlemin iptaline karar verildiği görülmektedir. Bu durumda; dava dosyasındaki bilgi ve belgeler ile Mahkememizin 2014/1389 esas sayılı dava dosyasının birlikte incelenmesi sonucu; kapatılan İzmir İl Özel İdaresine ait Konak ilçesi, 2. Aziziye Mahallesi, 2494 ada, 53 parsel sayılı, 242,50 m2 yüz ölçümlü taşınmazın, yüzölçümü ve konumu dikkate alındığında okul yeri olarak ayrılmasına imkan bulunmadığı halde dava konusu işlem ile okul yeri olarak ayrılmış ve ilgisi bulunmayan Maliye Hazinesine devrine, Milli Eğitim Bakanlığı’na tahsisine karar verilmiş ise de Mahkememizin 21.04.2015 gün ve K: 2015/621 sayılı kararı İle imar planında yol ve park alanında kalan taşınmazın Kanunla verilen görevlerin yerine getirilebilmesi amacıyla Konak Belediyesine devri gerektiği yönünde hüküm kurulmuş olması nedeniyle dava konusu işlemde davacı İzmir Büyükşehir Belediyesi yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Açıklanan nedenlerle, davanın reddine, aşağıda dökümü yapılan yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari ücret Tarifesi uyarınca belirlenen 750,00 TL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine, artan posta ücretinin kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine, kararın tebliğini izleyen günden itibaren 30 gün içerisinde Danıştay’a temyiz yolu açık olmak üzere 21/04/2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.