YAZININ DEVAMI İÇİN LÜTFEN ÜYE OLUNUZ !
SOSYAL GÜVENLİK KURUMU
Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü
GENELGE
2018/38
Bu genelge özetle; 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, Kanun ile Yürürlükten Kaldırılan Kanunlar ve İlgili Yönetmeliklere İstinaden Kanunun 4. Maddesinin Birinci Fıkrasının (a), (b) ve İlk Defa 2008/Ekim Ay Başından İtibaren (c) bendi Kapsamında Sigortalı Olanların Emeklilik İşlemleri ile 3201 Sayılı Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanuna Göre Borçlanılan Süreler Dikkate Alınarak Bağlanan Aylıklara İlişkin Emeklilik İşlemleri süreci açıklamaktadır. Genelgenin Belediye Başkanlarına İlişkin Bölümü aşağıya alınmıştır.
BELEDİYE BAŞKANLARI
5510 Kanunun geçici 4.maddesinin on birinci fıkrasında, Kanunun yürürlük tarihinden önce, seçimler neticesinde belediye başkanı olarak görev yapmış olup, sosyal güvenlik kanunlarına göre emeklilik veya yaşlılık aylığı almakta olanlar ile daha sonra emekli olacaklardan 5434 sayılı Kanunun mülga 39 uncu maddesindeki şartları yerine getirenlere, yine 5434 sayılı Kanunun mülga ek 68 inci maddesinde belirtilen şartlar da dikkate alınarak, emsali belediye başkanının almakta olduğu makam tazminatı ve buna bağlı olarak temsil veya görev tazminatı tutarının almakta oldukları emeklilik veya yaşlılık aylıklarına ilave edilmek suretiyle ödeneceği öngörülmüş olup, söz konusu tazminatların ödenmesi için aranan şartlar aşağıda belirtilmiştir.
1. Tazminat Ödenebilmesi İçin Aranan Şartlar
1.1. Yaşlılık Aylığı Bağlanan veya Bağlanacak Olanlar
– 2008/Ekim tarihinden önce belediye başkanı olarak görev yapmış olmaları veya halen bu görevi yapıyor olmaları, bu görevlerine seçimle gelmeleri ve bu görevlerini en az iki yıl sürdürmeleri,
– Kadın ise 58, erkek ise 60 yaş ve 9000 gün veya kadın ve erkek için 61 yaş ve 5400 gün şartlarını yerine getirmeleri, gerekmektedir.
1.2. Malullük Aylığı Bağlanan veya Bağlanacak Olanlar
2008/Ekim tarihinden önce belediye başkanı seçilmiş olup bu görevlerini en az iki yıl sürdürmeleri gerekmektedir.
1.3. Ölüm Aylığı Bağlanan veya Bağlanacak Olan Hak Sahipleri İçin
Kanunun geçici 4 üncü maddesinin onbirinci fıkrası gereğince, hak sahiplerine belediye başkanlığı tazminatlarının verilebilmesi için,
– Vefat eden kişinin Kanunun yürürlük tarihinden önce seçimler sonucunda belediye başkanı olarak görev yapmış ve bu görevinde en az iki yıl süre ile bulunmuş olması (belediye başkanlığı görevini yaparken vefat halinde iki yıl süre aranmaksızın),
– Hak sahiplerinin Kanunun 32 nci maddesinde yazılı olan aylık bağlanması şartlarını taşıması, Belediye başkanı iken vefat edenler için, makam tazminatı veya yüksek hakimlik tazminatına müstahak görevlerde iki yıl bulunma şartı aranmaksızın ölüm halinin makam tazminatına müstahak bir görevi sürdürmekte iken gerçekleşmiş olması,şartları aranmaktadır.
Ayrıca, söz konusu ödemelerin gerçekleştirilmesinde, Kanunun 34, geçici 1, geçici 2 ve geçici 4 üncü madde hükümlerine göre işlem yapılması öngörülmüştür.
Anılan fıkrada hak sahiplerine yönelik olarak, ilgililerin hayatta iken makam tazminatı ve buna bağlı olarak temsil veya görev tazminatına hak kazanabilmeleri için aranan 5434 sayılı Kanunun mülga 39 uncu maddesindeki şartların (kadın ise 58, erkek ise 60 yaş ve her ikisi için de 25 hizmet yılı veya 61 yaş ve 15 hizmet yılının bulunması şartı) ölüm halinde hak sahiplerine ödenmesi durumunda aranacağına ilişkin herhangi bir hüküm bulunmamaktadır.
Kanunun yürürlük tarihinden önce seçimler sonucunda yapmış oldukları belediye başkanlığı görevinde en az iki yıl süre ile bulunmuş olan, ancak yaşlılık aylığı almakta iken makam tazminatı ve buna bağlı olarak temsil veya görev tazminatı ödenmesi için aranan hizmet ve yaş şartını taşımayanların vefatları halinde, hak sahiplerine yukarıda belirtilen şartlar dahilinde hizmet ve yaş şartı aranmadan makam tazminatı ve buna bağlı olarak temsil veya görev tazminatı ödenecektir.
Örnek 1: 1993 yılından itibaren Kurumumuzdan yaşlılık aylığı alan sigortalı 2008/Ekim öncesinde belde belediye başkanlığı yaptığı gerekçesiyle belediye başkanlığı tazminatı ödenmesi için talepte bulunmuş ancak 6100 prim gün sayısı bulunduğu halde tazminat ödenmesinde aranan 61 yaş koşulunu yerine getirmemesi nedeniyle talebi reddedilmiştir. Sigortalı 56 yaşında iken 10/3/2015 tarihinde vefat etmiş ve hak sahipleri belediye başkanlığı tazminatı için yeniden talepte bulunmuşlardır. Bu durumda sigortalının hak sahiplerine ölümünü takip eden ay başı olan 1/4/2015 tarihi itibariyle tazminat ödemesi yapılacaktır.
Örnek 2: 7200 prim gün sayısı üzerinden yaşlılık aylığı alan ve 2008/Ekim tarihinden önce ilçe belediye başkanı olarak görev yapmış olan 15/5/1962 doğumlu erkek sigortalı 1/2/2015 tarihinde makam tazminatı ve buna bağlı görev tazminatı için başvuruda bulunmuş, ancak 60 yaşını doldurmadığı için bu talebi reddedilmiştir. Adı geçen 18/7/2015 tarihinde vefat etmiş olup, hak sahiplerinin talebi üzerine, ölüm tarihini takip eden ay başı olan 1/8/2015 tarihinden itibaren hak sahiplerine makam ve görev tazminatı ödenecektir.
1.4. 506 sayılı Kanunun Geçici 20 nci Maddesine Tabi Sandıklardan Aylık Alanlar
506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesinde sayılan sandıklarca emeklilik veya yaşlılık aylığı ödenmekte olanlardan, belediye başkanı olarak görev yapmış bulunanlara, Kanunun geçici 4 üncü maddesinin onbirinci fıkrası ve 5434 sayılı Kanunun mülga 68 inci maddesinde belirtilen şartları taşımaları halinde, emsali belediye başkanının almakta olduğu tutarda makam tazminatı ve buna bağlı olarak temsil veya görev tazminatı, emeklilik veya yaşlılık aylıklarına ilave edilmek suretiyle ödenecektir.
506 sayılı Kanunun geçici 20 nci madde sandıklarına tabi sigortalı ve hak sahipleri, Kanunun geçici 4 üncü maddesinin onbirinci fıkrasında öngörülen şartları yerine getirmeleri halinde anılan maddede öngörülen haklardan yararlanacak ve bunlara fiilen görev yaptıkları dönemde geçerli olan belediye yapılanma çeşidi esas alınarak makam tazminatı ve buna bağlı olarak temsil veya görev tazminatı ödenecektir.
2. Seçimle İş Başına Gelme Koşulu ve İstisnaları
Kanunun geçici 4 üncü maddesinin on birinci fıkrası gereğince belediye başkanlarına ilgili tazminatların ödenmesi için bunların seçimle işbaşına gelmiş olmaları gerekmektedir.
Ülkemizde 17/11/1963 tarihinde yapılan genel mahalli idareler seçimleriyle birlikte ilk defa belediye başkanları doğrudan halk tarafından seçilmeye başlanmıştır. Bu tarihten önce belediye başkanları, seçilmiş belediye meclis üyeleri tarafından, kendi üyeleri arasından seçilmekte idiler. Dolayısıyla, söz konusu tarihten önce belediye başkanlığı yapmış olanlardan belediye meclis üyeleri tarafından seçilmeyenlerin atanmış olarak kabul edilmesi gerekmektedir.
5393 sayılı Belediye Kanunu gereğince, belediye başkanlarının ölüm, hastalık, istifa ve benzeri sebeplerle görevden ayrılmaları halinde, yerine seçilecek belediye başkanının belediye meclisi üyeleri arasından ve gizli oyla seçileceği ve görev süresinin yerine seçildiği belediye başkanının görev süresi ile sınırlı olduğu yönündeki düzenleme dikkate alındığında, bu usulle seçilen belediye başkanları seçimle göreve gelmiş belediye başkanı olarak değerlendirilecektir.
3. Tazminat Başvuruları ve İstenecek Belgeler
Tazminatlardan yararlanmak isteyen emekli ve hak sahiplerinin müracaatları, emeklilik dosyalarının bulunduğu Genel Müdürlük veya sosyal güvenlik il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezleri tarafından sonuçlandırılacaktır.
Emekli ve hak sahiplerinin talep dilekçelerinin ekinde belediye başkanlığı yaptıklarını gösterir belge ibraz etmeleri gerekmekte olup, belediye başkanlarının söz konusu belgede;
– Belediye başkanlığı yaptıkları süreler,
– Belediye başkanlığına seçimle geldikleri,
– Belediye başkanlığı türü (Büyükşehir, il, ilçe, belde…),hususları belirtilecektir. Ayrıca, söz konusu belgelerin kaymakamlık veya valilikler tarafından da onaylanması gerekmektedir.
4. Tazminatların Başlangıcı
Sigortalı veya hak sahiplerinden, Kanunun geçici 4 üncü maddesinde aranan şartları;
– 2008/Ekim ay başı itibariyle (özel sektörden emekli olanlar için 1/10/2008, kamu sektöründen emekli olanlar için 15/10/2008 tarihinden itibaren) yerine getirenler, 2008/Ekim ay başı itibariyle,
– Kanunun yürürlük tarihinden sonra yerine getirenler, hak kazandıkları tarih itibariyle,
makam tazminatı ve buna bağlı olarak temsil veya görev tazminatı tutarı almaya hak kazanacak ve söz konusu miktarlar bağlanan veya bağlanacak olan aylıklara ilave edilecektir.
5. Görev veya Temsil Tazminatı Ödenmeyecek Durumlar
Sigortalı ve hak sahiplerine, makam tazminatı dışında görev veya temsil tazminatları, yönetim ve denetim kurulu üyelikleri dahil olmak üzere kamu kesiminde her ne suretle olursa olsun aylık veya ücret alıp almadıklarına bakılmaksızın görev almaları ve bu durumları devam ettiği sürece ödenmeyecektir.
Örnek: 2008/Ekim ayından önce belediye başkanı seçilmiş olması nedeniyle 4/1-(a) kapsamında yaşlılık aylığı ile makam/görev veya temsil tazminatı almakta iken, 2009 yılında yönetim kurulu üyeliğine seçilen ancak 4/1-(c) kapsamında sigortalı olmak istemeyenlerin aylıkları ödenmeye devam edilecek olup, bu durumda olan 4/1-(a) sigortalılarına görev veya temsil tazminatı ödenmeyecektir.
– Belediye başkanlığı türü (Büyükşehir, il, ilçe, belde…),hususları belirtilecektir. Ayrıca, söz konusu belgelerin kaymakamlık veya valilikler tarafından da onaylanması gerekmektedir.
4. Tazminatların Başlangıcı
Sigortalı veya hak sahiplerinden, Kanunun geçici 4 üncü maddesinde aranan şartları;
– 2008/Ekim ay başı itibariyle (özel sektörden emekli olanlar için 1/10/2008, kamu sektöründen emekli olanlar için 15/10/2008 tarihinden itibaren) yerine getirenler, 2008/Ekim ay başı itibariyle,
– Kanunun yürürlük tarihinden sonra yerine getirenler, hak kazandıkları tarih itibariyle,
makam tazminatı ve buna bağlı olarak temsil veya görev tazminatı tutarı almaya hak kazanacak ve söz konusu miktarlar bağlanan veya bağlanacak olan aylıklara ilave edilecektir.
5. Görev veya Temsil Tazminatı Ödenmeyecek Durumlar
Sigortalı ve hak sahiplerine, makam tazminatı dışında görev veya temsil tazminatları, yönetim ve denetim kurulu üyelikleri dahil olmak üzere kamu kesiminde her ne suretle olursa olsun aylık veya ücret alıp almadıklarına bakılmaksızın görev almaları ve bu durumları devam ettiği sürece ödenmeyecektir.
Örnek: 2008/Ekim ayından önce belediye başkanı seçilmiş olması nedeniyle 4/1-(a) kapsamında yaşlılık aylığı ile makam/görev veya temsil tazminatı almakta iken, 2009 yılında yönetim kurulu üyeliğine seçilen ancak 4/1-(c) kapsamında sigortalı olmak istemeyenlerin aylıkları ödenmeye devam edilecek olup, bu durumda olan 4/1-(a) sigortalılarına görev veya temsil tazminatı ödenmeyecektir.
Ancak, eğitim veya bilimsel araştırma kurum ve birimlerinde emekli aylıkları kesilmeksizin çalıştırılanlar, her derece ve türdeki eğitim kurumları veya eğitim birimlerinde ders ücreti karşılığında ders görevi verilenler ile profesör unvanına sahip olanlardan 2992 sayılı Kanunun 34 üncü maddesine göre görevlendirilenlere, temsil veya görev tazminatları ödenecektir.
Sigortalı veya hak sahiplerinin temsil veya görev tazminatı ödemesi yapılmadan önce yukarıda belirtilen yerlerde görev yapıp yapmadıklarına dair beyanda bulunmaları gerektiğinden, temsil ve görev tazminatlarının ödenebilmesi için hazırlanan ve Genelge ekinde (Ek-22) yer alan taahhütnameler de Kurumumuza verilecektir. Bu taahhütnamelerin en geç bir ay içerisinde verilmediği takdirde tazminat ödemeleri kesilecektir. Daha sonraki bir tarihte kamu kesiminde görev alınması halinde, bu durumda bir aylık süre içerisinde Kurumumuza bildirilecektir.
6. İlk defa 2008/Ekim Ay Başından Sonra Belediye Başkanlığına Seçilenlerin Durumu
6.1. Söz konusu tazminatların ödenmesi için sigortalıların mutlaka Kanunun yürürlük tarihi olan 2008/Ekim ayından önce belediye başkanlığına seçilmiş olmaları gerekmekte olup, Kanunun yürürlük tarihinden sonra ilk defa belediye başkanlığına seçilenler için söz konusu tazminatların ödenmesine imkan bulunmamaktadır.
506, 1479, 2925, 2926 sayılı Kanunlara göre aylık almakta iken;
6.1.1. 5434 sayılı Kanuna tabi birleştirilmiş hizmetleri ile aylık bağlananlar hariç, Kanunun yürürlük tarihinden sonra ilk defa belediye başkanlığı görevine gelenler, istekleri halinde emekli aylıkları kesilmek suretiyle, dilekçelerinin Kurum kayıtlarına geçtiği tarihten itibaren 4/1-(c) kapsamında sigortalı olabileceklerdir. Yaşlılık aylığı almakta iken belediye başkanlığına seçilip aylıklarını kestirerek Kanunun 4/1-(c) kapsamında sigortalı olanlar Kanunun geçici 4 üncü maddesi gereğince makam, temsil ve görev tazminatından yararlanamayacaktır.
6.1.2. Belediye başkanlığı Kanunun yürürlük tarihinden önce başlayıp, halen belediye başkanlığı yapmaya devam eden emeklilerin 4/1-(c) kapsamında sigortalı olmak istemeleri halinde, emekli aylıkları kesilmek suretiyle, dilekçelerinin Kurum kayıtlarına geçtiği tarihten itibaren 4/1-(c) kapsamında sigortalı olabileceklerdir.
Söz konusu sigortalıların 4/1-(c) sigortalısı olmak istememeleri durumunda, 5335 sayılı Kanuna göre istisna kapsamında bulunduklarından emekli aylıkları ödenmeye devam edilecek ancak, bunlara belediye başkanlığı görevi devam ettiği sürece Kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsamında belediye başkanlığı makam tazminatı ödenecek, görev veya temsil tazminatı ödenmeyecektir.
7. Diğer hususlar
7.1. Kanunun geçici 4 üncü maddesinin onbirinci fıkrası gereği belediye başkanlığı yapmış olanlara ödenecek tazminat tutarlarının belirlenmesinde, fiilen görev yaptıkları dönemde geçerli olan belediye yapılanma çeşidi esas alınarak makam tazminatı, temsil tazminatı veya görev tazminatı ödenecektir.
7.2. Söz konusu miktarlar ölüm aylıklarında hak sahiplerinin hisseleri oranında belirlenecektir. Tamamının dağıtılması gerekmemektedir.
7.3. Evlenme ödeneğine, makam ve temsil veya görev tazminatları dahil edilmeyecektir.
7.4. Söz konusu uygulamadan yararlanan emekli, dul ve yetimlerin aylıklarına ilave edilen makam tazminatı ve buna bağlı olarak ödenecek temsil veya görev tazminatı, aylık artışlarında dikkate alınmayacak, tazminat tutarları, 657 sayılı Kanunun 154 üncü maddesinde belirtilen memur maaş katsayısına göre artırılacaktır.
Yıllar itibariyle, belediye başkanlarına ödenecek tazminat tutarları Genelge eki tabloda (Ek-25) gösterilmiştir.
Kanunun geçici 4 üncü maddesi gereğince ödenecek olan tazminat tutarları, ödenmesini müteakip Hazineden tahsil edilecektir.